Czy wiedziałeś, że Konstytucja 3 Maja była pierwszą w Europie i drugą na świecie nowoczesną, spisaną konstytucją? Przed nami byli tylko Amerykanie! Sprawdź, co jeszcze powinieneś wiedzieć o Konstytucji 3 Maja!
Dlaczego sporządzono i podpisano Konstytucję 3 Maja?
Konstytucja trzeciomajowa z 1791 roku miała przede wszystkim zlikwidować wady ówczesnego systemu politycznego Rzeczypospolitej Obojga Narodów, który oparty był na wolnej elekcji królów oraz demokracji szlacheckiej. Wprowadzenie Konstytucji 3 Maja pozwoliło przemienić państwo w monarchię konstytucyjną.
Co spowodowało przyjęcie Konstytucji 3 Maja?
Podpisanie dokumentu przez sygnatariuszy miało olbrzymie znaczenie dla państwa. Po pierwsze — wprowadziło nowy ustrój. Po drugie ograniczyło prawa szlachty nieposiadającej ziemi, tzw. gołoty. Jedną z najważniejszych zmian było jednak postawienie chłopów pod ochroną prawa. To ważny przełom w stosunkach społecznych w Rzeczypospolitej Obojga Narodów, który doprowadził do złagodzenia najpoważniejszych nadużyć pańszczyzny.
Ponadto konstytucja zniosła liberum veto, dające każdemu z posłów zasiadających w sejmie prawo do zerwania obrad i tym samym do unieważnienia podjętych uchwał. Liberum veto nie było jednak stosowane w czasie podpisania konstytucji przynajmniej od 20 lat.
Święto konstytucji
Święto państwowe 3 maja wprowadzono na pamiątkę podpisania w 1791 roku konstytucji. W latach 1946 — 1990 jego obchodzenie było zakazane przez władze (choć oficjalnie święto 3 maja zdelegalizowano dopiero w 1951 roku). Z tego powodu obywatele musieli zdejmować flagi 2 maja, by nie zostały one wywieszone ani jeden dzień dłużej. Władze komunistyczne zastąpiły je świętem 1 maja.
Obchody święta były zakazane również w okresie rozbiorów. Wznowiono je dopiero w 1919 roku i obchodzono do momentu rozpoczęcia okupacji hitlerowskiej.
Co ciekawe, święto obchodzone jest także na Litwie (od 2007 roku). Trzeba bowiem pamiętać, że konstytucja z 1791 roku była przetłumaczona na litewski i dotyczyła również Litwy!
