W każdej chwili może się zdarzyć, że staniemy się niepełnosprawni. W niektórych sytuacjach nasz stan zdrowia będzie nam uniemożliwiać dalsze wykonywanie dotychczasowej pracy. Możemy także spotkać się z dyskryminacją ze strony pracodawcy. Co zrobić w takiej sytuacji?
Pracodawca nie może dyskryminować nikogo ze względu na jego niepełnosprawność. Każda osoba niepełnosprawna chroniona jest prawnie dokumentem Equality Act 2010, który obejmuje takie aspekty związane z rynkiem pracy, jak aplikowanie na wybrane stanowisko, rozmowa kwalifikacyjna, wszelkie inne sprawy związane z procesem rekrutacyjnym, a także warunki zatrudnienia (w tym wysokość pensji), możliwości podnoszenia swoich kwalifikacji i otrzymywania awansów, zwolnienia, zmuszenia do przejścia na wcześniejszą emeryturę, etc.
Pracodawca ma obowiązek przystosowania miejsca pracy osoby niepełnosprawnej do jej potrzeb w taki sposób, by wydajność wykonywanej przez nią pracy nie była niższa niż wydajność pracy osób w pełni sprawnych.
Może to oznaczać na przykład zaproponowanie takiej osobie elastycznych godzin pracy, które nie będą kolidować z godzinami, w których chodzi ona na zabiegi rehabilitacyjne. Pracodawca musi umożliwić odbycie wszelkich wizyt lekarskich, jeśli jest to konieczne. Ponadto nie może zlecać zadań, których nie osoba niepełnosprawna nie może wykonać z powodu stanu zdrowia – ma obowiązek przekazać takie zadania innym pracownikom.
Pracodawca musi ponadto przystosować miejsce pracy tak, by osoba niepełnosprawna bez przeszkód mogła poruszać się na przykład na wózku.
Czas, w którym pracodawca przygotowuje nowe stanowisko pracy, i w którym z oczywistych przyczyn niemożliwe jest wykonywanie obowiązków, nie może zostać potraktowany jako czas wolny od pracy lub jako porzucenie miejsca pracy (ang. absence from work).
Jeśli jednak okaże się, że osoba niepełnosprawna nie może wykonywać swojej pracy pomimo przystosowania stanowiska do jej potrzeb – czeka ją zwolnienie.
Osoby zatrudnione, które nie mogą pracować z powodu niepełnosprawności (na przykład po ciężkim wypadku samochodowym), mają prawo do otrzymywania od pracodawcy zasiłku Statutory Sick Pay (SSP, wysokość to 87,55 funta tygodniowo) przez maksymalnie 28 tygodni. Jeśli po upływie tego czasu nadal niemożliwe jest podjęcie pracy, lub jeśli z jakiegoś powodu pracodawca nie wypłaca zasiłku SSP, niepełnosprawny prawo do wnioskowania o przyznanie zasiłku Employment and Support Allowance.
Podobne prawa mają uczniowie, którzy stali się niepełnosprawni. Aby umożliwić im kontynuowanie nauki dyrekcja placówki edukacyjnej ma obowiązek przystosować obiekt do ich potrzeb w taki sposób, by umożliwić im kontynuowanie nauki. Może to oznaczać (oprócz zmiany elementów konstrukcyjnych budynku szkoły) także zatrudnienie dodatkowej kadry specjalistycznej.
Studenci uniwersytetów powinni skontaktować się ze specjalnym pracownikiem uczelni, który zajmuje się sprawami osób niepełnosprawnych. Udzieli on informacji dotyczących praw, jakie im przysługują.
Nauczyciele powinni wykazywać szczególne zrozumienie dla osób niepełnosprawnych i stanu ich zdrowia. Jeśli na przykład choroba ucznia nie pozwala mu się skoncentrować, nauczyciel pod żadnym pozorem nie może karać ucznia (na przykład krzykiem). Co więcej, dyrekcja musi reagować na każdą skargę ucznia, który zgłosi niewłaściwe zachowanie nauczyciela w stosunku do niego.
Więcej szczegółowych informacji na temat praw osób niepełnosprawnych znaleźć można na stronach internetowych:
Informacje i porady na ten temat uzyskać można ponadto dzwoniąc na linię telefoniczną Equality Advisory Support Service (EASS): 0808 800 0082.
