Koniec roku podatkowego upływa w Wielkiej Brytanii 5 kwietnia. Nie powinna nas ta data jednak przerażać, bo tutejsza skarbówka to drobiazg w porównaniu z drapieżnym polskim fiskusem.


Według danych National Adult Office co roku w Wielkiej Brytanii ponad million osób płaci skarbówce więcej niż powinno. Dlatego warto wcześniej przygotować się na rozliczenie z urzędem skarbowym (Inland Revenue). Warto również przyjrzeć się wysokości kwoty wolnej od podatku (basic personal allowance albo: taxfree amount), procentowej stawki podatkowej (tax band), systemowi PAYE i kodom podatkowym oraz dokumentom, wystawianym przez pracodawcę.

Rozliczenie podatku brytyjskiego
Jeżeli dochody otrzymaliśmy tylko z tytułu umowy o pracę, całość formalności podatkowych załatwia za nas pracodawca i urząd skarbowy. Po zakończeniu pracy nasz pracodawca powinien nam wystawić kartę podatkową P45. Z kolei po zakończeniu roku podatkowego pracodawca ma obowiązek wystawić nam formularz podatkowy P60. Jest to o tyle ważne, że dokumenty te będą potrzebne w przypadku ubiegania się o zwrot podatku w Wielkiej Brytanii, w związku z istnieniem kwoty wolnej od podatku.


Kwota wolna od podatku (tax-free amount)
Kwota ta w roku podatkowym 2010/2011 wynosi 6475 funtów. Po jej przekroczeniu obowiązuje podatek (Taxrebate) w zależności od uzyskanych dochodów w danym roku podatkowym.
Niektóre osoby, które załapały się na wyższy próg podatkowy podczas gdy ich partnerzy życiowi pozostali w najniższej skali, decydują się na scedowanie swoich dochodów z partnerami. W ten sposób, rozdzielając je rozsądnie między sobą w zeznaniu podatkowym mogą uniknąć płacenia podatku.
W rozliczeniu powinniśmy brać pod uwagę, że rok podatkowy 2010/2011 w Wielkiej Brytanii rozpoczął się 6 kwietnia 2010, a kończy 5 kwietnia 2011.


Stawki podatku (tax band)
W Wielkiej Brytanii w roku 2010/2011 obowiązują dwie stawki podatkowe, wynoszące 20 i 40 proc. Pracodawca ma obowiązek przy każdej wypłacie (tygodniowej lub miesięcznej) wystawić nam odcinek pensji (payslip), na którym widoczny jest nie tylko zarobek wypracowany i podatek zapłacony w danym okresie (tydzień lub miesiąc) lecz także zarobek i podatek od początku roku podatkowego. Na tym dokumencie znajduje się również nasz kod podatkowy (najczęściej trzy cyfry i litera L). Litera ta oznacza osobę korzystającą z podstawowej kwoty wolnej od podatku, natomiast liczby to 0,01 naszego dochodu za rok wcześniejszy. Poprawny kod podatkowy (tax code) ma ogromne znaczenie. Dzięki niemu nasz pracodawca wie, ile podatku ma potrącać z naszej pensji i odprowadzać do fiskusa. Poprawność kodu można zweryfikować na rządowej stronie direct.gov.uk pod hasłem “Understanding your tax code”.


Wniosek o zwrot (Tax rebate)
Kwota wolna powoduje, że istnieje możliwość ubiegania się o zwrot pobranych przez pracodawcę zaliczek na podatek. Jeśli pracujemy sezonowo w Wielkiej Brytanii zazwyczaj nie uzyskujemy zarobków powyżej kwoty wolnej. Oznacza to, że możemy się ubiegać o zwrot podatku. Deklarację rozliczeniowę, z której będzie wynikał zwrot podatku, najlepiej składać samemu po 6 kwietnia.
Podstawą do rozliczenia jest otrzymany od pracodawcy formularz podatkowy P45 lub P60. W przypadku ich braku wymagany jest ostatni tzw. payslip, który zawiera informację o łącznym dochodzie i zapłaconym podatku. Każdy zatrudniony powinien otrzymywać payslip wraz z cotygodniową wypłatą. Zwrot na tej podstawie będzie jednak wnikliwiej sprawdzany i potrwa dłużej.
Osoba rozliczana przez pracodawcę w systemie PAYE i nie mająca żadnych innych źródeł dochodów nie musi już nic więcej robić. Nie musi wypełniać żadnych dokumentów, ani obliczać żadnych stawek podatku, odliczeń itp.


Rozliczenie działalności gospodarczej (Self Assessment)
Rozliczenia rocznego musi dokonać osoba pracująca na swój własny rachunek. Rozliczenie takie nosi nazwę Self Assessment i jest sposobem poinformowania urzędu HMRC o przychodach oraz odliczaniu poniesionych kosztów. Rozliczenie to najłatwiej jest wykonać online na stronie Inland Revenue (www.hmrc.gov.uk) . Warto również skorzystać z pomocy dobrego doradcy zawodowego. Ci najlepsi znają kruczki pozwalające dokonać sporych oszczędności m.in. rozliczenia części kosztów za prąd i ogrzewanie, o ile firma prowadzona jest w domu mieszkalnym. Dobry doradca pomoże również rozliczyć koszty strat firmy w poprzednim roku finansowym, które nie zostały wcześniej ujęte w rozliczeniach z fiskusem. Jeśli więc na początku działalności firma poniosła spore koszty, a część z nich nie zostala wliczona, można to zrobić w kolejnych latach.
Warto też pamiętać o uldze na pierwsze 50 tys. funtów, które firma wyda na sprzęt biurowy.
Firma ma również prawo ubiegać się o zwrot podatku, jeśli kwota nadpłaconego
podatku przekracza 60 funtów w danym roku podatkowym. W przypadku powrotu do Polski warto jest zwrócić się do firmy wyspecjalizowanej w odzyskiwaniu podatku z Wielkiej Brytanii.


Unikanie podwójnego podatku
Sposób rozliczenia z polskim fiskusem podatnika, który uzyskiwał dochody w Wielkiej Brytanii, będzie zależny od tego, czy jednocześnie uzyskał on dochody w Polsce. Określa to umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania zawarta między Polską a Wielką Brytanią i Irlandią Północną. W umowie tej zastosowano jako sposób unikania podwójnego opodatkowania tzw. metodę wyłączenia z progresją.
Oznacza to, że polski podatnik będzie zmuszony złożyć zeznanie roczne w Polsce na druku PIT-36 (wraz z załącznikiem PIT/ZG) tylko wówczas, gdy jednocześnie uzyskiwał w ciągu roku dochody w Wielkiej Brytanii i opodatkowane dochody w Polsce.
Dodatkową trudnością jest konieczność przeliczania dochodów brytyjskich w funtach na złotówki. Przepisy bowiem wymagają od nas przeliczania każdej wypłaty (nawet tygodniówki) według kursu walut w dniu danej wypłaty.
W sytuacji gdy jedynym dochodem były zarobki uzyskiwane za granicą, nie występuje obowiązek składania zeznania rocznego w Polsce.
Przy rozliczeniu trzeba pamiętać, że w Polsce rok podatkowy pokrywa się z rokiem kalendarzowym. W Wielkiej Brytanii natomiast okres rozliczenia podatku jest ustalany od kwietnia jednego roku kalendarzowego do kwietnia następnego roku.
Pamiętajcie, pomyłki to rzecz ludzka, ale jeszcze częściej błędy zdarzają się bezdusznym pracownikom brytyjskiego fiskusa przy wprowadzaniu danych do komputera. Dlatego warto się i na te starcie przygotować.


Tekst opracowany na podstawie artykułu z magazynie Polish Zone wyd. 17 Marzec 2009