Kochają szum silnika i bycie w drodze. W Wielkiej Brytanii zrobili prawo jazdy kategorii C i w ten sposób otworzyli sobie drogę do ciekawego zawodu. Dziś przyzwoicie zarabiają, a pracodawcy uważają ich za wysoko wykwalifikowanych pracowników. Mowa o polskich kierowcach samochodów ciężarowych w UK.

Lorry drivers in Hull.

Jeszcze kilka lat temu zawodowe prawo jazdy było niemal gwarancją sukcesu i bardzo wysokich zarobków, a kierowca samochodów ciężarowych mógł z łatwością znaleźć pracę w Wielkiej Brytanii, Irlandii, Portugalii, Niemczech, Holandii, Belgii, Francji czy na Cyprze. Od kilku lat na rynku pracy widać zmianę. Początkującym kierowcom jest trudniej, ale dla niejednego Polaka na Wyspach, zmęczonego minimalną płacą i niewdzięcznym zajęciem, samochód ciężarowy jako miejsce pracy to wciąż atrakcyjna alternatywa. Warto zatem zainwestować w siebie i zmienić swój los. Nawet jeśli początki nie będą najłatwiejsze, to pomaga przez nie przejść perspektywa zdobywania kolejnych szczebli zawodowej kariery i wiążące się z tym coraz lepsze płace. Szansę ma każdy; nawet słaba znajomość języka angielskiego nie jest przeszkodą, by zrobić w UK prawo jazdy kat. C.  Wielu Polaków już zdecydowało się na zdobycie nowego zawodu i nie żałują. Udowadniają, że jeśli naprawdę się czegoś pragnie, można wiele dokonać.

Profesja nie dla wszystkich
Zawodowym kierowcą nie zostaje się łatwo. W opinii brytyjskich pracodawców, kandydat na kierowcę samochodu ciężarowego powinien być przede wszystkim odpowiedzialny, odporny fizycznie, uczciwy, dyspozycyjny i zaradny. Dodatkowe wymagania, których spełnienie pomoże w uzyskaniu jeszcze większych zarobków, to posiadanie CPC, odpowiednika pozwolenia na przewóz rzeczy w Polsce, komunikatywny angielski, doświadczenie i dodatkowe uprawnienia, takie jak kategoria prawa jazdy C+E czy ADR. Za podjęciem właśnie teraz decyzji o zmianie kariery przemawia fakt, że obecnie kierowca, uzyskując w UK kategorię C, otrzymuje po egzaminach automatycznie uprawnienia CPC, które będą ważne przez najbliższych pięć lat. Będzie to z pewnością dodatkowy argument w staraniach o pracę – z punktu widzenia pracodawców to istotna zaleta kandydata, bo, już wkrótce (od 2014 r.) będą oni musieli inwestować w każdego zatrudnianego kierowcę, który takich uprawnień nie posiada lub musi je odnowić. Co prawda prawo nie określa, kto pokrywa koszty szkolenia, ale w praktyce jest to właśnie pracodawca.

Trzeba być świadomym, że kierowca ciężarówki to zawód nie dla każdego, na pewno nie jest polecany dla domatorów. Jeśli jeździ się w dłuższe trasy, można wrócić do domu po tygodniu czy nawet dwóch. Można jednak poszukać pracy z systemem, który pozwoli harmonijnie przeplatać życie zawodowe z osobistym. Wielu kierowców ma rodziny i tzw. normalne życie, a jeżdżą np. wyłącznie w nocy albo tylko na określonych trasach. Gdy rozmawia się z polskimi kierowcami ciężarówek pracującymi w UK albo przegląda ich blogi i filmiki, np. „z drogi”, publikowane na You Tube, nie ma się żadnych wątpliwości – ci ludzie nie żałują swojego wyboru; nikt nie narzeka, wręcz przeciwnie, wszyscy chwalą swoją pracę, uważają ją za dobrze płatną i interesującą. – Od dzieciństwa jeździłem traktorem w gospodarstwie. Duże pojazdy mam we krwi i zawsze fascynowała mnie profesja kierowcy ciężarówki –  opowiada Szymon Jarosławski, który pracuje obecnie dla firmy William S Graham & Sons Dewsbury Ltd. – Lubię w tym zawodzie poczucie wolności i otwartej przestrzeni. Każdy dzień jest inny, nie ma takiej monotonii, jak w fabryce. Poznaję nowe miejsca i ludzi, oglądam krajobrazy. Na pewno nie zamieniłbym tej pracy na poprzednią, bo lubię swój zawód  i jestem zadowolony z tego, co mi daje.
Tomasz T., który obecnie pracuje w UK dla Royal Mail, dodaje: – Kierowcą zawodowym z kategorią C zostałem około trzech lat temu, a od półtora roku jestem posiadaczem kategorii C+E”. Duże samochody fascynowały mnie od zawsze, a do decyzji popchnęła mnie myśl o polepszeniu sytuacji materialnej. Lubię wolność. Nie doświadczałem jej w pracy przy produkcji. Teraz mam poczucie większej swobody, stabilizacji i pewności jutra. Nie lubię tylko, jak wszyscy kierowcy, zakorkowanych autostrad i Londynu w godzinach szczytu…

Praktyka i doświadczenie = wyższe zarobki
Stawka kierowcy wynosi na początek ok. 7 GBP brutto/h, potem rośnie do poziomu 11–12 GBP/h, a nawet więcej, w zależności od uprawnień i doświadczenia. Najważniejsza jest na pewno silna motywacja, operatywność i praktyka. Średnia roczna płaca kierowcy samochodu ciężarowego wg danych serwisu payscale to kwota pomiędzy 12,097 a 24,493 GBP. Rekordziści twierdzą, że po doliczeniu wszystkich benefitów i nadgodzin można nawet osiągnąć 50,000 GBP brutto. Stawki rosną zdecydowanie w przypadku posiadania dodatkowych uprawnień. – Kierowcy samochodów ciężarowych posiadający kategorię C i jeżdżący na krótkich lokalnych trasach zarabiają mniej niż kierowcy z kategorią C+E i uprawnieniami ADR, którzy jeżdżą na trasach międzynarodowych. Ci ostatni znajdują się na najwyższym szczeblu tej profesji i nie słyszałem, żeby zarabiali mniej niż 15 funtów na godzinę, a – z tego, co wiem – i stawka powyżej 20 funtów nie jest wcale rzadkością – potwierdza Tymek Skroban-Korzeniecki, właściciel firmy Emano, która pomaga polskim kierowcom i kandydatom na kierowców w UK. Oczywiście na wysoką pozycję trzeba zapracować. Na początek ważne będzie świadectwo CPC, które kierowcy starający się o prawo jazdy kategorii C w UK otrzymają po dwóch dodatkowych egzaminach. Niezbędne będzie też co najmniej kilkumiesięczne doświadczenie. Dlatego ważne jest, aby od razu nie skupiać się wyłącznie na wynagrodzeniu, warunkach pracy itd., ale na tym, by zdobyć cenne „kilometrogodziny” – dopiero wtedy wartość zawodowego kierowcy zaczyna się naprawdę liczyć i dopiero wtedy można rozpocząć poszukiwania lepszej pracy, np. przez agencje specjalizujące się w naborach.

Na pewno warto zrobić prawo jazdy w UK, a nie załatwiać tego w Polsce, bo nawet doświadczony kierowca z polskimi uprawnieniami w Wielkiej Brytanii będzie musiał inwestować dodatkowo w jazdy doszkalające.Najchętniej zatrudniające firmy w UK to duże przedsiębiorstwa, ale oferują one pracę dla kierowców mogących poszczycić się już sporym doświadczeniem. Na początek można poszukać pracy w innych, mniejszych czy lokalnych firmach. Nie muszą to być firmy stricte przewozowe, ale takie, które mają tabor, na przykład sklepy czy fabryki.

Prawo jazdy kategorii C – jak to się robi w UK?
Zdobycie brytyjskiego zawodowego prawa jazdy na samochody ciężarowe nie jest wyczynem przekraczającym czyjekolwiek możliwości. Wszystko zaczyna się od chęci, motywacji i determinacji. Należy jednak liczyć się z koniecznością poświęcenia czasu na naukę, a także z tym, że trzeba będzie zainwestować w szkolenia, egzaminy i tłumacza na egzaminie, jeśli nie znamy dobrze branżowego języka angielskiego. Na stronach www.emano.co.uk dostępne są szczegółowe wyliczenia kosztów, jakie poniosą kandydaci na zawodowców. Przy kategorii C można szacować je na 1500 – 1700 funtów. Kategoria C+E to dodatkowo ok. 1000 funtów. Na cenę wpływa lokalizacja oraz wielkość i renoma szkoły jazdy. Przed podjęciem decyzji warto przestudiować szczegółowo oferty poszczególnych ośrodków.

Z pomocą łatwiej
– Sądzę, że w UK prawo jazdy jest łatwiej zdobyć niż w Polsce – twierdzi Tomasz T., kierowca pracujący dla Royal Mail. – Do nauki mamy do dyspozycji wiele materiałów w ojczystym języku, a same egzaminy nie są ciężkie.
Polak marzący o zawodowym prawie jazdy faktycznie ma na Wyspach dość duże wsparcie. Nie ma żadnego problemu z zaopatrzeniem się we wszystkie niezbędne materiały szkoleniowe, od wydanego w języku polskim kodeksu drogowego, przez również przetłumaczone na polski ćwiczeniowe testy egzaminacyjne aż po najobszerniejsze profesjonalne kompendium wiedzy w postaci wydanego przez Emano „Poradnika zawodowego kierowcy samochodów ciężarowych w UK”. Jak mówi Tymek Skroban-Korzeniecki: – To już bestseller, „biblia” i obowiązkowa pozycja w biblioteczce zarówno kandydata na kierowcę, jak i zawodowca.

Warto czy nie warto?
Nie wszystkie marzenia się spełniają i nikt nikomu nie da gwarancji, że wymarzony zawód w rzeczywistości nie okaże się pomyłką. Przed podjęciem decyzji o rozpoczęciu nowej kariery trzeba się zawsze bardzo dobrze namyślić. Jeśli więcej przemawia za, to na pewno warto odważnie ruszyć przed siebie i krok po kroku konsekwentnie zmierzać do celu. Liczni Polacy pracujący w UK potwierdzają, że wysiłek włożony w doskonalenie zawodowe opłaca się nie tylko finansowo. Praca, której się nie cierpi, a praca, którą się kocha, to ogromna różnica –  różnica, której nie da się wyrazić cyframi.

Gdy marzysz o kategorii C
Podstawowe warunki, które musi spełniać kandydat na kierowcę samochodu ciężarowego w UK:
– ukończone 21 lat,
– prawo jazdy na samochody osobowe (może być polskie),
– minimum 185 dni pobytu na Wyspach,
– dobry stan zdrowia.